ΠΡΩΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΠΡΩΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ

ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (ΚΑΟ)

Ολοκληρώθηκαν χθες οι εργασίες  του πρώτου Ευρωπαϊκού Φόρουμ Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΟ) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες. Τη διεθνή συνάντηση συνδιοργάνωσαν οι Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, Κωνσταντίνα Κούνεβα και Στέλιος Κούλογλου.

Το Φόρουμ αποτελεί μια σημαντική στρατηγική πρωτοβουλία της Ομάδας της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, η οποία πρόκειται να έχει συνέχεια σε βάθος χρόνου προκειμένου να ενισχύσει και να στηρίξει την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία ως νέα μορφή υγιούς επιχειρηματικής οικονομικής δραστηριότητας χωρίς αποκλειστικό στόχο το κέρδος αλλά την παραγωγή και τη δημιουργία κοινωνικών σχέσεων σε πιο τίμια και ηθική βάση. Σε τέσσερις κεντρικές συνεδριάσεις και εννέα εργαστήρια με πάνω από 250 συμμετέχοντες από όλο τον κόσμο, πλήθος φορέων, διεθνών δικτύων, εμπειρογνωμόνων και εκπροσώπων της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανέπτυξαν έναν εκτεταμένο και δημιουργικό διάλογο σχετικά με την κατάσταση της ΚΑΟ στην Ευρώπη σήμερα και την αποτυχία των παραδοσιακών οικονομικών μοντέλων και προτύπων που εφαρμόζουν τα κράτη καθώς και την ανάγκη μετασχηματισμού των προτύπων αυτών.

Ομόφωνα οι ομιλητές και συμμετέχοντες διαπίστωσαν ότι η ΚΑΟ αποτελεί όχι απλώς αντίδοτο στις καταστροφικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και της εφαρμογής σκληρών νεοφιλελεύθερων πολιτικών λιτότητας αλλά ότι είναι μια πραγματική εναλλακτική οικονομίας που ανταποκρίνεται με αποτελεσματικό τρόπο στις κοινωνικές ανάγκες δημιουργώντας μεγάλο αριθμό νέων θέσεων εργασίας και κοινωνικών σχέσεων στη βάση της δικαιοσύνης, της ανακατανομής του πλούτου, της αμοιβαιότητας και της κοινωνικής συνοχής.

Στο χαιρετισμό που απεύθυνε στο ξεκίνημα του Φόρουμ η Κωνσταντίνα Κούνεβα, δήλωσε ότι "από   την προϊστορία μέχρι σήμερα, υπάρχουν πολλά παραδείγματα κοινωνικής, συνεταιριστικής οργανώσεις παραγωγής και αυτό αποδεικνύει ότι η ανθρώπινη φύση δεν είναι ο ατομισμός, η απληστία, ο εγωισμός όπως μας λένε οι οπαδοί του καπιταλισμού και των συστημάτων που βασίζονται  στην εκμετάλλευση των   ανθρώπων.  Ίσα ίσα αυτό  είναι διαστροφή. Η διαστροφή αυτή κυριαρχεί στις μέρες μας."

Συντονίζοντας το πάνελ για την προώθηση της ΚΑΟ στην Ευρώπη και τον κόσμο ο Στέλιος Κούλογλου δήλωσε: "Εμείς εδώ στον ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζουμε με εξαιρετικό ενδιαφέρον αυτό το συνέδριο που έχει στόχο να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και στην Ελλάδα που έχει καταστραφεί από τις πολιτικές λιτότητας κι ένα ανυπόφορο ποσοστό ανεργίας , ειδικά για τους νέους. Θεωρούμε ότι μπορεί να αποτελέσει απάντηση και για την οικονομική κρίση αλλά και για την ηθική κρίση του καπιταλισμού καζίνο που μας έφερε ως εδώ."

Ο εκπρόσωπος της οργάνωσης Social economy Europe, Χουάν Αντόνιο Πεδρένιο, δήλωσε ότι η κοινωνική οικονομία έχοντας ήδη δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια πάνω από 14 εκατομμύρια ποιοτικές θέσεις εργασίας αποτελεί το 10 % της συνολικής απασχόλησης. Στο Βέλγιο ο τομέας της κοινωνικής οικονομίας αυξήθηκε κατά 8,5 %σ ε αντίθεση με 1,5 της οικονομίας γενικά. Στην Ισπανία εν καιρώ κρίσης, δημιουργήθηκαν εννέα χιλιάδες επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας και 170 χιλιάδες θέσεις απασχόλησης. Το 2015 ήταν σημαντικό έτος για την ΚΑΟ, όπου ανανεώθηκε η διακομματική ομάδα 7 ευρωβουλευτών του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, εγκρίθηκαν τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την ΚΑΟ στέλνοντας έτσι το μήνυμα στα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν την ΚΑΟ στη χάραξη εθνικών προγραμμάτων αλλά και σε επίπεδο κατάρτισης και μαθητείας.

Ο πρόεδρος της ένωσης συνεταιρισμών Cooperatives Europe, Κλάους Νιντερλάντεν, χαρακτήρισε τους συνεταιρισμούς μηχανή των μεγάλων μεταρρυθμίσεων που βλέπουμε σήμερα σε θέματα ενέργειας ως παράγοντες της Κοινωνίας των πολιτών και τόνισε ότι η συμμετοχική οικονομία και η οικονομία του μοιράσματος αποτελεί μορφή δημοκρατικής διακυβέρνησης ώστε να μεταφερθεί η εξουσία από τους λίγους στους πολλούς.

Από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για Επιχειρήσεις Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ensie, ο Σαλβατόρε Βέτρο, μίλησε για το ρόλο της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας στη δημιουργία καινοτομίας για την Ευρώπη και παρουσίασε τις δράσεις του δικτύου ενάντια στον κοινωνικό αποκλεισμό προωθώντας την απασχόληση για άτομα με δυσχέρεια στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας, στην κατοχύρωση κοινωνικής ρήτρας για μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην ενίσχυση της διαπαιδαγώγησης και της ενδυνάμωσης και του κοινωνικού διαλόγου.

Ρίχνοντας μια ματιά στις εμπειρίες ΚΑΟ εντός και εκτός της ΕΕ, το διεθνές δίκτυο RIPESS, σύμφωνα με την εκπρόσωπο,Τζούντιθ Χιτσμαν, είναι μια οργάνωση βάσης που εκπροσωπεί εκατομμύρια ανθρώπων και προωθεί την αειφόρο ανάπτυξη κυρίως σε θέματα ασφάλειας τροφίμων και αλληλέγγυων μορφών οικονομίας,  προωθώντας τη συνεργασίας με την ειδική ομάδα task force του ΟΗΕ. Τόνισε τη σημασία να υπάρξουν πολιτικές σε επίπεδο ΟΗΕ όπου θα μπορούμε στην ΕΕ να θέτουμε προτάσεις δράσεων που θα μπορούν να μεταφερθούν σε εθνικές νομοθετικές διατάξεις με βάση την αρχή της επικουρικότητας.

Μιλώντας για την περίπτωση του Κεμπέκ στον Καναδά, ο εκπρόσωπος του δικτύου REDEC, Ιβόν Πουαριέ, είπε ότι η κοινωνική οικονομία υπήρχε ήδη από τον 19ο αιώνα με τη μορφή συνεταιρισμών , τις τελευταίες δεκαετίες αφορά και τις ΜΚΟ οι οποίες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών και δράσεων όπως βρεφονηπιακοί σταθμοί . Μίλησε για ένα οικοσύστημα κοινωνικής οικονομίας το οποίο δεν είναι μόνο μια νέα μορφή επιχειρηματικότητας αλλά και μια τελείως σ διαφορετική μορφή οργάνωσης, δικτύωσης και χρηματοδότησης . Πρέπει να υπάρξει μια υποδομή που να διασφαλίζει την επιτυχία αυτών των εγχειρημάτων, όπως η κατάρτιση στα σχολεία. Ήδη από το 2013 υπάρχει νόμος για την κοινωνική οικονομία που αναγνωρίζει τη συμβολή της στην οικονομική ανάπτυξη του Καναδά δημιουργώντας ένα πλαίσιο δράσης και νομοθετικό πλαίσιο αλλά και επιπλέον πόρους.

Στη Βραζιλία, σύμφωνα με τον επικεφαλής της Εθνικής Γραμματείας για την Κοινωνική Οικονομία, Μπενεντέτο Ολιβέιρα, υπάρχουν τέσσερις μεγάλες ενώσεις επιχειρήσεων ΚΑΟ και σε ορισμένα κρατίδια εφαρμόζεται η κοινωνική οικονομία ενώ γίνονται προσπάθειες, αντιμετωπίζοντας πολλά προβλήματα, ώστε να εντατικοποιήσουν το διάλογο σε όλα  τα επίπεδα και να εξαπλώσουν το μοντέλο και την εμπειρία τους σε εθνικό επίπεδο. "Πρέπει να οικοδομήσουμε οικονομίες αλληλεγγύης λαμβάνοντας υπόψη τις επιθυμίες και τις προσδοκίες των πολιτών και να γίνουν συμμαχίες με όλα τα κοινωνικά ρεύματα" όπως είπε.

Στην Κροατία πλήθος δήμων συμμετέχει στην Ηθική τράπεζα της χώρας. Η αυτοδιοίκηση ξεπερνά την εξάρτησή της από το κράτος στηρίζοντας παράλληλα τους δημότες και τους μικρούς επιχειρηματίες. Η Ηθική τράπεζα της Κροατίας βοήθησε πλήθος πολιτών που ζουν σε πληγείσες από φυσικά φαινόμενα περιοχές.

Η εκπρόσωπος της ομάδας εργασίας (taskforce) του ΟΗΕ για την αλληλέγγυα οικονομία (UNRISD) Μαρί Ματέι, χαρακτήρισε το 2013 κομβικό σημείο για την ΚΑΟ γιατί οδήγησε στη δημιουργία της ομάδας αυτής στην οποία συμμετέχουν 14 επιπλέον υπηρεσίες του ΟΗΕ καθώς και ο ΟΟΣΑ και τώρα αναπτύσσονται και σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με την κατάθεση 17 στόχων για την αειφορία και τη διασφάλιση της προμήθειας τροφίμων το 2015 και επιμέρους 167 στόχους έχουν καταφέρει να αναγνωριστεί ότι η ΚΑΟ μπορεί να διευκολύνει την αειφόρο ανάπτυξη. Σύμφωνα με τη ρητορική του ΟΗΕ: Υπάρχουν στόχοι, πρέπει να βρεθούν και τρόποι εφαρμογής και η ΚΑΟ είναι ένας τέτοιος τρόπος.

Ο επικεφαλής της γενικής διεύθυνσης της για την εσωτερική αγορά, Μισέλ Κατινά, τόνισε ότι η κοινωνική οικονομία αποτελεί για την Επιτροπή προτεραιότητα και είναι σημαντικό και αυξανόμενο μέρος της οικονομίας με έναν στους τέσσερις επιχειρηματίες στην Ευρώπη να δρα στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας. Η Επιτροπή έχει κάνει, σύμφωνα με τον Κατινά, πιο ορατές τις επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας βελτιώνοντας το νομικό περιβάλλον και εφαρμόζοντας μέτρα στο πλαίσιο της πρωτοβουλία για τις κοινωνικές επιχειρήσεις . Έχει συστήσει ομάδα 70 εμπειρογνωμόνων, από τους οποίους έχει ζητηθεί να συστήσουν δράσεις και την Επιτροπή και στα κράτη μέλη. Η έκθεση θα είναι έτοιμη τον Οκτώβριο του 2016 και θα παρουσιαστεί τον Δεκεμβρίου 2016, ενώ 4 γενικές διευθύνσεις εργάζονται με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση για τις κοινωνικές επιχειρήσεις. Η εκπρόσωπος της γενικής διεύθυνσης για την Απασχόληση, Ανν Μπράντς, μίλησε για 1 δις ευρώ συν 200 εκατομμύρια ευρώ μικροχρηματοδότηση, τα οποία έχουν προγραμματιστεί να διατεθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο για την κοινωνική οικονομία για μια επταετία και τόνισε τη συμβολή  του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ώστε να παρθούν αυτά τα μέτρα ενώ στις αρχές του μήνα έχει ξεκινήσει ένα νέο δίκτυο για την προώθηση ευφυών μορφών επενδύσεων με στόχο να ωθήσει τα κράτη μέλη να προωθήσουν την κοινωνική επιχειρηματικότητα και την κοινωνική καινοτομία στα εθνικά τους προγράμματα.

Για το ρόλο της διακομματικής ομάδας (intergroup) του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου για την κοινωνική οικονομία η οποία υφίσταται από το 1990 μίλησε ο Σουηδός ευρωβουλευτής  των Σοσιαλδημοκρατών, Γενς Νίλσον, πρόεδρος της ομάδας. Η ομάδα έχει καταφέρει το Δεκέμβριο του 2015 σε συνάντηση με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο Λουξεμβούργο να αναγνωριστούν οι τεράστιες δυνατότητες που προσφέρει η κοινωνική οικονομία γεγονός που αποτελεί μοχλό ώστε να ασκηθούν μεγαλύτερες πιέσεις στα κράτη μέλη και την Κομισιόν. Η ομάδα οργανώνει δημόσιες ακροάσεις στο ΕΚ για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και για τις δημόσιες συμβάσεις, για τις οικονομικές πτυχές του τομέα, το ρόλο της ΚΑΟ στον περιβαλλοντικό τομέα.

Η ευρωβουλευτής της Ενωτικής Αριστεράς, Μαρί Κριστίν  Βερζιά,  αντιπρόεδρος της Ομάδας ευχαρίστησε τους βουλευτές των Podemos και του ΣΥΡΙΖΑ που είναι νεοφερμένοι στο κοινοβούλιο γιατί όπως είπε: "Μας ταρακούνησαν γιατί βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των φρικαλεοτήτων και της αντίστασης των πολιτών" .

Παράλληλα με τις εισηγήσεις στις κεντρικές συνεδρίες πραγματοποιήθηκαν εννέα εργαστήρια με πλήθος συμμετεχόντων και με τις εξής θεματικές ενότητες:

Εργαστήριο 1: Η ΚΑΟ και η διαχείριση των κοινών αγαθών
Εργαστήριο 2: μετασχηματιστική μέσων χρηματοδότησης και της χρηματοδότησης της αμοιβαίας βοήθειας
Εργαστήριο 3: Κοινωνική, οργανωτική και τεχνολογική καινοτομία σε επιχειρήσεις
Εργαστήριο 4: Πρωτοβουλίες και στρατηγικές για την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού
Εργαστήριο 5: Ο δημοκρατικός έλεγχος των ΚΑΟ επιχειρήσεων και των εργαζομένων κατάσταση
Εργαστήριο 6: Σύγχρονες τάσεις στην εναλλακτική οικονομία προσεγγίσεις και πολιτικές
Εργαστήριο 7: Επικοινωνία  Εργαλεία εκπαίδευσης και κατάρτισης
Εργαστήριο 8: ΚΑΟ και οικολογικές προκλήσεις
Εργαστήριο 9: Χαρτογράφηση και τη μέτρηση της ΚΑΟ

Το παρόν έδωσε και ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Δημήτρης Παπαδημούλης.

Φωτογραφίες από το φόρουμ και το βίντεο : Βασίλης Κατσαρδής

Η εκδήλωση  πλαισιώθηκε από την προβολή των ακόλουθων βίντεο:

https://www.youtube.com/watch?v=AQXdydXbQI4

https://www.youtube.com/watch?v=a6fTpAyqSpk

https://www.youtube.com/watch?v=HUrHV9TSd-g