"Η περιφέρεια είναι ο μοχλός επανεκκίνησης της Οικονομίας"

"Η περιφέρεια είναι ο μοχλός επανεκκίνησης της Οικονομίας"

Σκριάπας Κων/νος

Οικονομολόγος ΑΠΘ-ΝΟΕ

Σύμβουλος Ανάπτυξης και Επιχειρηματικότητας

Πρόεδρος Δικτύου Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων Θεσσαλίας

Πρόεδρος Παγκόσμιου Δικτύου Εθελοντικών Οργανώσεων   "ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ"

Πανελλήνιο Παρατηρητήριο των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών

Ιδρυτικό Μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Συμπράξεων Κοινωνικής Οικονομίας

Άλμπερτ Αϊνστάϊν :
"Η δημιουργία γεννιέται μέσα από την οδύνη,ακριβώς όπως η μέρα γεννιέται μέσα από το σκότος της νύχτας. Μέσα στην κρίση γεννιέται η επινοητικότητα ,οι ανακαλύψεις και οι μεγάλες στρατηγικές!"

Πανελλήνιο Παρατηρητήριο των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών :

 ένα όνειρο δεκαετιών έγινε πραγματικότητα

Όπως είναι σε όλους γνωστό , τα τελευταία χρόνια ,γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια από σοβαρούς ανθρώπους που υπηρετούν το χώρο των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών ,των  γνωστών σε όλους μας, Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων ,και μάλιστα μετά από πολύ κόπο , αρχίζουν όλοι να αντιλαμβάνονται, οι απλοί πολίτες και τελευταία η τοπική αυτοδιοίκηση και η κεντρική εξουσία    ,ότι η Κοινωνία των Πολιτών , όταν λειτουργεί με σοβαρότητα ,μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη ,στην πρόοδο και τελικά στην αντιμετώπιση της κρίσης .

Και έχουμε σήμερα την ευτυχή συγκυρία, να έχουν ιδρυθεί Περιφερειακά Παρατηρητήρια ,σε όλες σχεδόν τις Περιφέρειες της χώρας ,που έχουν  ως συντονιστικό όργανο το Πανελλήνιο Παρατηρητήριο των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών ,όπως ,επίσης και την Πανελλήνια Ένωση Συμπράξεων Κοινωνικής Οικονομίας  .

Στις 16 Απριλίου 2011 ,πραγματοποιήθηκε στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών , η πρώτη  συνάντηση εθελοντών που εκπροσωπούσαν σπουδαίες οργανώσεις ,αλλά και μεγάλα Δίκτυα Φορέων από όλη την Ελλάδα ,στην οποία μπήκε ο σπόρος της Πανελλήνιας Δικτύωσης όλων εκείνων των Οργανώσεων που έβλεπαν μπροστά και ψηλά ,που οραματίζονταν μια καλύτερη κοινωνία ,με αξιοκρατία ,με διαφάνεια, με δικαιοσύνη ,με ισοπολιτεία ,μια κοινωνία που να αγκαλιάζει όλους χωρίς αποκλεισμούς και να αγαπάει τα παιδιά της . Θα πρέπει να απαντήσουμε όλοι και Πολιτεία και Κοινωνία στα μεγάλα θέματα  της αντιμετώπισης της φτώχειας, των μεγάλων ανισοτήτων που χαρακτηρίζουν την κοινωνία μας, της ανεργίας ,ιδιαίτερα ,των νέων, της έλλειψης ευκαιριών, σε μια περίοδο που αφθονούν οι διαθέσιμοι υλικοί πόροι, οι τεχνολογικές δυνατότητες και οι ανθρώπινοι πόροι, από τη σκοπιά της εκπαίδευσης.

Εκεί ,λοιπόν ,καταλάβαμε όλοι ότι αξίζει τον κόπο να παλέψουμε για όλα αυτά, για κάτι που έλειπε από τις Οργανώσεις δηλ. ένα θεσμικό όργανο ακομμάτιστο, ανεξάρτητο ,ακηδεμόνευτο, δυναμικό και με υψηλή τεχνογνωσία ,που να διεκδικεί τη συμμετοχική Δημοκρατία ,τα δικαιώματα της Κοινωνίας των Πολιτών ,που οι κάθε είδους εξουσίες τεχνητά τα καταπατούν και να προσφέρει ,σε όλα τα μήκη και πλάτη της χώρας ,την πληροφόρηση που κάποιοι αποστερούν από τις Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών .

Κοινωνική Οικονομία και Κοινωνία των Πολιτών

Η Κοινωνική Οικονομία και Επιχειρηματικότητα αφορά οικονομικές δραστηριότητες οι οποίες διεξάγονται με κοινωνικούς σκοπούς και δεν εντάσσονται στον ιδιωτικό κερδοσκοπικό τομέα, ούτε στο δημόσιο τομέα και  αναλαμβάνονται από επιχειρήσεις και οργανισμούς της κοινωνίας των πολιτών.

Προνομιακός χώρος δραστηριοποίησης των κοινωνικών επιχειρήσεων είναι οι τομείς της κοινωνικής προστα­σίας, των  κοινωνικών υπηρεσιών, η υγεία, η προστασία του καταναλωτή, η στέγαση, οι υπηρεσίες εφοδιασμού, η οικοτεχνία/χειροτεχνία, οι υπηρεσίες γειτονιάς, η εκπαίδευση και η κατάρτιση, η βιώσιμη ανάπτυξη, η αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών, οι δραστηριότητες πολιτισμού, αθλητισμού και ελεύθερου χρόνου ,κλπ.

Η συστηματική ανάπτυξη του τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας  μπορεί να δώσει σημαντικές λύσεις, στην  οικονομική κρίση που έχει πλήξει σημαντικά την οικονομία και την ελληνική κοινωνία με πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας, πρωτόγνωρα για την Ελληνική Οικονομία.

Ειδικά στις πιο ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, με τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής,  την προώθηση  και αξιοποίηση του τοπικού κοινωνικού κεφαλαίου και την ανταπόκριση σε ανάγκες που δεν καλύπτονται από την Δημόσια ή Ιδιωτική Οικονομία.

Την εποχή της οικονομικής αστάθειας, της κοινωνικής αδικίας, της κλιματικής αλλαγής, της ενεργειακής και επισιτιστικής φτώχιας, ένα εναλλακτικό μοντέλο οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης είναι αναγκαίο ,ως μέρος της λύσης, που η ίδια η κοινωνική βάση προκρίνει: η κοινωνική οικονομία.

Έτσι ,λοιπόν, ως Παρατηρητήρια της Κοινωνίας των Πολιτών ,επιδιώκουμε  την ανάπτυξη ενός συστηματικού διαλόγου και ανταλλαγής εμπειριών από την Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη, πάνω στην  ανάπτυξη των συνεταιρισμών, της συνεργατικής δράσης και  των κοινωνικών επιχειρήσεων, ως μέρος της λύσης απέναντι στην κρίση, ως μία εναλλακτική και βιώσιμη στρατηγική μεταξύ κρατισμού και ιδιωτικής κερδοσκοπικής οικονομίας.

 Οι θεσμοί της κοινωνικής οικονομίας, στο βαθμό που έχουν αναπτυχθεί μέχρι σήμερα, δεν προέκυψαν, ούτε από μια μεγάλη θεωρία, ούτε επιβλήθηκαν από κάποια πολιτική εξουσία σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, αλλά εξελίχθηκαν  γιατί αμφισβητούν στην πράξη ,με την πρακτική τους εφαρμογή, την έλλειψη ορθολογισμού στην σπατάλη υλικών και ανθρώπινων πόρων, από τα κράτη και τις χρηματαγορές.

Ταυτόχρονα, πρέπει να σημειώσουμε ότι οι θεσμοί της κοινωνικής οικονομίας δεν βρίσκονται σε αντιπαράθεση με την πολιτική εξουσία,  προβάλλοντας μια άλλη εξουσία ,όπως κάνουν τα κόμματα, επιχείρημα που ,ίσως και εκ του πονηρού, χρησιμοποιηθεί ,για να αποδυναμωθεί η δυναμική της κοινωνίας ,φοβίζουν ,όμως, τον ανορθολογισμό του συστήματος και την ψευδοεπιστημονική του υπόσταση, την απόλυτη πίστη στις αγορές, τον εκχρηματισμό των πάντων στις ανθρώπινες σχέσεις, στα αγαθά και τις υπηρεσίες.

Το αντίδοτο λοιπόν στην απολυταρχία του χρήματος δεν είναι κάτι άλλο από τους θεσμούς της κοινωνικής οικονομίας, που αφενός μπορούν να αναχαιτίσουν την ανεργία και φτώχεια και αφετέρου να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα της ζωής, με λιγότερα χρήματα, με τη μείωση του κόστους των συναλλαγών.
 Μεγάλες οι ευθύνες της Πολιτείας και των Πολιτικών 

Μεγάλα είναι τα ερωτήματα που απασχολούν τις τοπικές κοινωνίες, ιδιαίτερα στην περιφέρεια και έχουν σχέση με την αντιμετώπιση της κρίσης , την ανεργία  και την ερημοποίηση.

Αυτό διαπιστώνει το Δίκτυο ΜΚΟ Θεσσαλίας, το οποίο θέλοντας να συμβάλει στην μεταστροφή της κατάστασης, μέσα από την αναζήτηση απαντήσεων και λύσεων προς την κατεύθυνση που πρέπει  να πάρει η χώρα, κάλεσε όλους τους εμπλεκόμενους από την κεντρική εξουσία ,την τοπική αυτοδιοίκηση ,τα εκπαιδευτικά ιδρύματα , τις επαγγελματικές ενώσεις και φυσικά από την υγιή Κοινωνία των Πολιτών ,να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να διαμορφώσουν πολιτικές που να δίνουν λύσεις στον οικονομικό μαρασμό της χώρας και στην έλλειψη επιχειρηματικότητας, ιδιαίτερα των Νέων. Η άσκηση πολιτικής για τους Πολίτες, χωρίς όμως τη συμμετοχή  των ίδιων των Πολιτών στις διαβουλεύσεις, οδήγησε στη διαφθορά ,στην εξυπηρέτηση ιδιοτελών συμφερόντων και στην κατασπατάληση του πλούτου, προς όφελος των λίγων, κατέστρεψε τις κοινωνικές δομές ,την αλληλεγγύη και την κοινωνική ευημερία όλων .

 Για τον λόγο αυτό οι Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών στη Θεσσαλία Διοργανώνουν  Συνέδρια, Ημερίδες ,Σεμινάρια ,Φεστιβάλ, πολυήμερες εκδηλώσεις πολιτισμού , Τηλεοπτικές Εκπομπές, Εργαστήρια ,Συμβουλευτική ,στηρίζουν ευπαθείς ομάδες που πλήττονται από τη φτώχεια ,την απομόνωση και τον αποκλεισμό, διοργανώνουν  διαλέξεις, συμμετέχουν ενεργά στην Κοινωνική Διαβούλευση, συνεργάζονται με άλλα Δίκτυα ,Πανεπιστήμια, Φορείς και ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών και υλοποιούν Συλλογικές δράσεις για τον Άνθρωπο και τον μέλλον του .

Τα τελευταία χρόνια κεντρικό μας θέμα στη Θεσσαλία ,είναι η κοινωνική Οικονομία και ο ρόλος της στην αντιμετώπιση της κρίσης .Για τον λόγο αυτό και τα Πολυσυνέδρια του Δικτύου ΜΚΟ Θεσσαλίας το έτος 2011,2012 και 2014, είχαν ως θέμα την Κοινωνική Οικονομία .

Συμμετείχαμε, επίσης,  στην τελευταία προκήρυξη για τους Περιφερειακούς Μηχανισμούς Κοινωνικής Οικονομίας στη Θεσσαλία και προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε την επιτυχία του εγχειρήματος αυτού προς όφελος της κοινωνίας και στη νέα προκήρυξη .

Ένα, ακόμη,  καλό παράδειγμα είναι ότι το Δίκτυο ΜΚΟ Θεσσαλίας, σε συνεργασία με το Δίκτυο 'ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ" διοργάνωσε  μια καινοτόμα και απόλυτα επιτυχημένη  , ΑΝΟΙΧΤΗ σε όλους , Διήμερη Στρογγυλή Τράπεζα (6 και 7 Ιουνίου)  που αφορούσε  την διαμόρφωση πολιτικών ανάπτυξης των Ορεινών όγκων της χώρας μας, με θέμα:"Πολιτικές ανάπτυξης ορεινών όγκων -Οι απαντήσεις των τοπικών κοινωνιών στην κρίση  " και συνεχίζουμε με τη διοργάνωση και άλλων τριών Στρογγυλών Τραπεζών στους υπόλοιπους τρεις Νομούς της Θεσσαλίας.

Η επανεκκίνηση της Οικονομίας από την Περιφέρεια

Ένα από τα βασικά συμπεράσματα των επιστημονικών ημερίδων  ήταν ότι η επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας και η πολυπόθητη ανάπτυξη της χώρας μπορεί και πρέπει να ξεκινήσει από την Περιφέρεια και τον πρωτογενή τομέα, που τόσο υστερεί στην Ελλάδα, από λάθος πολιτικές του παρελθόντος ,που ερημοποίησε την ύπαιθρο, μείωσε την επάρκεια της χώρας σε βασικά αγαθά και αύξησε εντυπωσιακά την ανεργία που επιδεινώθηκε από την κρίση.

Στο Περτούλι Τρικάλων είκοσι καθηγητές πανεπιστημίου και ΤΕΙ και δεκάδες εκπρόσωποι της Κοινωνίας των Πολιτών και ιδιαίτερα από το Πανελλήνιο Παρατηρητήριο  , τεχνοκράτες και πετυχημένοι  αυτοδιοικητικοί  , μετέφεραν την εμπειρία , τη γνώση τους και τις καλές πρακτικές στους τοπικούς φορείς ,όχι μόνο της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων ,αλλά και της Θεσσαλίας ,στους πολιτικούς και άλλους αιρετούς ,που είχαν κληθεί όλοι ανεξαίρετα,  έτσι ώστε να είναι σε θέση να διαμορφώσουν πολιτικές ανάπτυξης της περιφέρειας ,που έχει τη δυναμική να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κρίσης.

Η εκδήλωση του Περτουλίου ήταν η  πρώτη από τις τέσσερις διήμερες Στρογγυλές Τράπεζες, με ελεύθερη είσοδο για κάθε ενδιαφερόμενο, που διοργανώνει το Δίκτυο των Εθελοντικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) Θεσσαλίας, μια σε κάθε Νομό της Θεσσαλίας, μέσα από τις οποίες, στόχος είναι να αναδειχθούν όλες εκείνες οι πολιτικές που μπορούν να οδηγήσουν τη χώρα όχι μόνο στην έξοδο από την κρίση, αλλά και στη δημιουργία αναπτυξιακών προοπτικών, ως απαίτηση των τοπικών κοινωνιών, που μαστίζονται από την κρίση και την ανεργία.

Στόχος μας είναι  οι δράσεις αυτές, να οδηγούν στη διαμόρφωση νέων πολιτικών, που να απαντούν στα προβλήματα αυτά, οι οποίες, μάλιστα, θα είναι προσαρμοσμένες στη σύγχρονη τοπική πραγματικότητα, ενώ παράλληλα να δίνουν σε αυτούς που λαμβάνουν αποφάσεις νέες ιδέες και γνώσεις, καθώς και χρηματοδοτικά εργαλεία με την αξιοποίηση εθνικών ή ευρωπαϊκών πόρων.

Η Κοινωνία των Πολιτών στο επίκεντρο  
Μεγάλα είναι τα ερωτήματα που απασχολούν τις τοπικές κοινωνίες, ιδιαίτερα στην περιφέρεια και έχουν σχέση με την αντιμετώπιση της κρίσης , την ανεργία και την ερημοποίηση, όπως αυτά τίθενται στις Ημερίδες και τα Συνέδρια.

.Αυτό διαπιστώνουν κάθε φορά το Δίκτυο ΜΚΟ Θεσσαλίας και το Δίκτυο ΄'ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ", τα οποία θέλοντας να συμβάλουν στην μεταστροφή της κατάστασης, μέσα από την αναζήτηση απαντήσεων και λύσεων προς την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει η χώρα, καλούν όλους τους εμπλεκόμενους από την κεντρική εξουσία ,την τοπική αυτοδιοίκηση ,τα εκπαιδευτικά ιδρύματα , τις επαγγελματικές ενώσεις και φυσικά από την υγιή Κοινωνία των Πολιτών ,να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να διαμορφώσουν πολιτικές που να δίνουν λύσεις στον οικονομικό μαρασμό της χώρας και στην έλλειψη επιχειρηματικότητας, ιδιαίτερα των νέων.
Κοινωνική Οικονομία -Οδηγός προς το Μέλλον

Η Κοινωνική Οικονομία είναι η κυρίαρχη τάση σε παγκόσμιο επίπεδο ,ιδιαίτερα σε χώρες που αντιμετωπίζουν κρίση ,όπως είναι η Ελλάδα  και η ειλικρινής υποστήριξή της  από την Πολιτεία ,με σωστό νομοθετικό πλαίσιο και τη δημιουργία Χρηματοδοτικών Εργαλείων για τους Κοινωνικούς Επιχειρηματίες, μπορεί να είναι μια μεγάλη διέξοδος στο θέμα της δημιουργίας μόνιμων θέσεων εργασίας ,της αύξηση της δημιουργικής απασχόλησης, της βελτίωσης του ΑΕΠ ,αλλά κυρίως της αυτάρκειας της χώρας σε προϊόντα του πρωτογενούς τομέα , της κοινωνικής συνοχής και της αξιοποίησης προς όφελος της κοινωνίας του τεράστιου "Κοινωνικού Κεφαλαίου" που διαθέτει η χώρα ,την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας και της ενίσχυσης της Νέας Γενιάς να δημιουργήσει το δικό της μέλλον .

Επιτακτική η ανάγκη για νέες Πολιτικές με την Κοινωνία μπροστά

Η κοινωνία των Πολιτών της Θεσσαλίας , που έχει ως Μέλη του εκατοντάδες  Εθελοντικούς Φορείς από όλη τη Θεσσαλία (www.mkothessalias.gr, www.diktioelassonas.gr) και υποστηρίζεται από υψηλής εξειδίκευσης επιστημονικό δυναμικό  , θέτει επιτακτικά σοβαρά ερωτήματα, στους πολιτικούς που λαμβάνουν αποφάσεις  ,στους αυτοδιοικητικούς και στους πανεπιστημιακούς δασκάλους και τεχνοκράτες,  πάνω στα θέματα που απασχολούν τη χώρα, την επανεκκίνηση της οικονομίας ,που πιστεύει ότι μπορεί να ξεκινήσει από την Περιφέρεια και τον Πρωτογενή Τομέα και την πολυπόθητη ανάπτυξη της χώρας με αύξηση της απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα ,που τόσο υστερεί στην Ελλάδα ,από λάθος πολιτικές όσων άσκησαν την εξουσία ,ερήμην της Κοινωνίας ,που τεχνητά την κρατούν μακριά από τα Κέντρα λήψης των αποφάσεων ,αφού αυτή διεκδικεί διαφάνεια ,αξιοκρατία και ορθολογική διαχείριση των πόρων , γεγονός που ενοχλεί ιδιαίτερα.

Τοπικοί άρχοντες ,πανεπιστημιακοί ,τεχνοκράτες, δραστήριες ΜΚΟ αναζητούν λύσεις ,μέσα από την επιστήμη ,μέσα από τις καλές πρακτικές και τη μεταφορά τεχνογνωσίας έγκριτων τεχνοκρατών και καταθέτουν   τις απόψεις τους για ανάπτυξη της υπαίθρου, των ορεινών όγκων και των ερημωμένων χωριών της ξεχασμένης περιφέρειας σε όλη τη χώρα.

Οφείλει η Πολιτεία να αφουγκραστεί την αγωνία της κοινωνίας , να συνεργαστεί με την Κοινωνία των Πολιτών ,με τα Πανεπιστήμια , με την Τοπική Αυτοδιοίκηση , έτσι ώστε να δώσει σε αυτή τη χώρα τη δυνατότητα για ανάπτυξη και έξοδο από την κρίση .

Είχε πει ο σπουδαίος Θουκυδίδης (460-398 π.Χ.):

"Προδότης δεν είναι μόνον αυτός που φανερώνει τα μυστικά της πατρίδας του στους εχθρούς, αλλά είναι και εκείνος που ενώ κατέχει δημόσιο αξίωμα ,εν γνώση του δεν προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων πάνω στους οποίους άρχει .."

Ας παλέψουμε ,λοιπόν, όλοι μαζί ,να αφήσουμε άνεργο τον Θουκυδίδη στην  αιώνια προσπάθειά του να ψάχνει για ...προδότες!!

ΘΕΣΣΑΛΙΑ 5/11/2015

Σκριάπας Κων/νος

Οικονομολόγος ΑΠΘ-ΝΟΕ

Σύμβουλος Ανάπτυξης και Επιχειρηματικότητας