Γιατί ο Καπιταλισμός δημιουργεί άσκοπες δουλειές| του David Graeber *

Του David Graeber* 

μετάφραση Μαρία Παναγιωτοπούλου 

Το 1930, ο Τζων Μέυναρντ Κέυνς, προέβλεψε ότι η τεχνολογία θα είχε προχωρήσει τόσο πολύ ως το τέλος του αιώνα, ώστε χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία ή οι ΗΠΑ, θα κατόρθωναν να καθιερώσουν την 15ωρη εβδομάδα εργασίας. Έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι είχε δίκιο.

Με τεχνολογικούς όρους, πραγματικά θα μπορούσαμε να πετύχουμε κάτι τέτοιο. Όμως αυτό δεν συνέβη. Αντ' αυτού, η τεχνολογία έχει γιγαντωθεί, αν μη τι άλλο, για να σκαρφίζεται τρόπους για να μας κάνει όλους να δουλεύουμε περισσότερο. Προκειμένου να το πετύχει αυτό, θα έπρεπε να δημιουργηθούν δουλειές, που στην ουσία είναι άσκοπες. Πολλές χιλιάδες άνθρωποι, πρωτίστως στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική, αναλώνουν το σύνολο του εργασιακού τους βίου, εκτελώντας καθήκοντα που ενδόμυχα πιστεύουν ότι δεν χρειάζεται πραγματικά να υπάρχουν. Η ηθική και πνευματική ζημιά από αυτές τις καταστάσεις, είναι βαθειά. Είναι μία πληγή στην συλλογκή μας ψυχή. Ωστόσο, επί της ουσίας, κανείς δεν μιλά γι' αυτό. 

- «Η πιο επικίνδυνη στιγμή της ανθρωπότητας»: Tο άρθρο-ποίημα του Στήβεν Χώκινγκ

Στήβεν Χώκινγκ Ή θα μοιράσετε δίκαια τον πλούτο σε όλο τον κόσμο, ή θα καταστραφείτε και εσείς!!!"

- «Η πιο επικίνδυνη στιγμή της ανθρωπότητας»: Tο άρθρο-ποίημα του Στήβεν Χώκινγκ

 - Ορμώμενος από τις ανατρεπτικές πολιτικές εξελίξεις σε Βρετανία και Η.Π.Α, ο σπουδαίος φυσικός προτρέπει τις παγκόσμιες ελίτ να αλλάξουν κατεύθυνση, ενώ παράλληλα καλεί τον κόσμο να συσπειρωθεί και μέσα από την αλληλεγγύη να σταθεί όρθιος, αντιμετωπίζοντας τις φορτούνες που ακολουθούν, αφού η ανθρωπότητα γυρίζει σελίδα. 

ΜΕΓΑΛΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΕΙΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΡΦΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΜΕΓΑΛΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ

ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΕΙΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΡΦΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

γιατί στη χώρα μας δεν συζητάμε αυτά τα θέματα;

Το πιο εντυπωσιακό κοινωνικό φαινόμενο τον τελευταίο αιώνα, αν το καλοσκεφτούμε, είναι η μετατόπιση των αναγκών και των μορφών εργασίας παράλληλα με την υπερσυγκέντρωση πληθυσμού στα αστικά κέντρα. Ένα άλλο καθοριστικό φαινόμενο είναι αυτό της μισθωτής εργασίας που κυριάρχησε στην συγκεντροποίηση της παραγωγής αλλά και της υπερδιόγκωσης του οικονομικού ρόλου του κράτους, αν σκεφτούμε ότι περί το 1920 βρισκόταν στο 10% του ΑΕΠ, ενώ σήμερα στην Ελλάδα έχει ανέλθει περίπου στο 50%.

Τα οικονομικά μεγέθη των μετατοπίσεων όμως δεν σταματούν εδώ. Πριν ένα αιώνα το 80% της οικονομίας βασιζόταν κυρίως στην γεωργία και στην μεταποίηση για την ικανοποίηση βασικών αναγκών διατροφής. Ένα μεγάλο μέρος της εργασίας ήταν αφιερωμένο στην παραγωκατανάλωση, δηλαδή οι άνθρωποι της εποχής παρήγαγαν κυρίως για να τραφούν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους.

Οι νέες τεχνολογίες και η βιομηχανοποίηση της παραγωγής άλλαξαν άρδην τους συσχετισμούς αυτούς και διαχώρισαν τον παραγωγό από τον καταναλωτή. Η οικονομία εμπορευματοποιήθηκε και απογειώθηκε η μισθωτή εργασία. Σήμερα η αγροτική παραγωγή και η μεταποίηση μαζί δεν υπερβαίνουν το 17% του ΑΕΠ στη χώρα μας. Ένα μεγάλο ποσοστό περίπου 36% αφορά το λιανικό εμπόριο και το υπόλοιπο καλύπτεται από υπηρεσίες στις οποίες εξέχουσα θέση έχει ο τουρισμός, οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις ψυχαγωγίας.

ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ - ΤΟΠΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ Π.Ε. ΤΡΙΚΑΛΩΝ

ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ - ΤΟΠΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ

ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ Π.Ε. ΤΡΙΚΑΛΩΝ

Πολλές επιστημονικές μελέτες που αναφέρονται Π.Ε. Τρικάλων, τον θεσσαλικό κάμπο και τις ορεινές περιοχές, έχουν επισημάνει τις παθογένειες και τα προβλήματα του παραγωγικού συστήματος προτείνοντας μέτρα παραγωγικής ανασυγκρότησης. Υπάρχουν διαγνωστικές οικονομικές και αναπτυξιακές μελέτες επί μελετών με χρήσιμα στοιχεία και αναλύσεις, αλλά ο κεντρικός πολιτικός και οικονομικός σχεδιασμός, ελάχιστα έχει διαφοροποιηθεί σε σχέση με τα καθιερωμένα. Η αιτιολογία της αδράνειας που προβάλλεται συχνά είναι ότι, δεν υπάρχουν πόροι για μεταρρυθμίσεις εν μέσω της οικονομικής κρίσης.

Πόσο όμως αυτή η προσέγγιση ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα όταν, οι κοινοτικοί πόροι για τα αναπτυξιακά προγράμματα της Ε.Ε. παραμένουν σταθεροί αν όχι αυξανόμενοι; Προφανώς αυτό που δεν αλλάζει εύκολα είναι ο συγκεντρωτικός γραφειοκρατικός σχεδιασμός. Επίσης, η πολιτική εμπειρία των τελευταίων δεκαετιών μας διδάσκει ότι οι αναπτυξιακές πολιτικές δύσκολα αλλάζουν εκ των άνω χωρίς την συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών μέσα από  τοπικούς και περιφερειακούς θεσμούς.

«ΤΙΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΧΑΜΕΝΟ» ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΤΗΝ ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΓΚΗ.

«ΤΙΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΧΑΜΕΝΟ»

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ

ΓΙΑ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΑΖΕΥΕΤΑΙ

ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΤΗΝ ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΓΚΗ.

Εναλλακτική πρόταση για την κοινωφελή εργασία

Σκοπός του προγράμματος: Η αγροτική παραγωγή που δεν μαζεύεται σήμερα ή που καταλήγει σε χωματερές είναι αδιανόητο να μην διανέμεται δωρεάν σε όσους έχουν ανάγκη.  Πρέπει να δημιουργηθούν κοινωνικές γέφυρες για να φτάσουν τα αγαθά της ελληνικής γης από το χωράφι στις δομές αλληλεγγύης.  Χρηματοδοτικό εργαλείο είναι το ΕΠΑΝΑΔ μέσω της κοινωφελούς εργασίας που θα διαχειριστεί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης με στόχο να ενισχυθούν με εργαζόμενους και πόρους οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας για να κάνουν την  συγκομιδή και την παράδοση της παραγωγής, στις δομές αλληλεγγύης.

Εναλλακτική πρόταση για την κοινωφελή εργασία

«ΤΙΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΧΑΜΕΝΟ»

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ

ΓΙΑ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΑΖΕΥΕΤΑΙ

ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΤΗΝ ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΓΚΗ.

Εναλλακτική πρόταση για την κοινωφελή εργασία

Σκοπός του προγράμματος: Η αγροτική παραγωγή που δεν μαζεύεται σήμερα ή που καταλήγει σε χωματερές είναι αδιανόητο να μην διανέμεται δωρεάν σε όσους έχουν ανάγκη.  Πρέπει να δημιουργηθούν κοινωνικές γέφυρες για να φτάσουν τα αγαθά της ελληνικής γης από το χωράφι στις δομές αλληλεγγύης.  Χρηματοδοτικό εργαλείο είναι το ΕΠΑΝΑΔ μέσω της κοινωφελούς εργασίας που θα διαχειριστεί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης με στόχο να ενισχυθούν με εργαζόμενους και πόρους οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας για να κάνουν την  συγκομιδή και την παράδοση της παραγωγής, στις δομές αλληλεγγύης.

ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΩΝ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ

Άρθρο 1^ο

Προοίμιο

Εμείς, οι ομοσπονδίες, τα δίκτυα και οι ενώσεις κοινωνικών επιχειρήσεων και συνεταιρισμών που πραγματοποιήσαμε το «Ανοικτό συνέδριο κοινωνίας πολιτών για την κοινωνική οικονομία» στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στις 10-11-12 Ιουνίου 2016.

 Αποφασίσαμε την δημιουργία ενιαίου χώρου έκφρασής μας για την συγκρότηση του συλλογικού κοινωνικού υποκειμένου της κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα.