Ο ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ

Γράφει ο Βασίλης Τακτικός

 

Το κράτος και η αγορά λειτουργώντας συγκεντρωτικά όπως και τα κόμματα έχουν ταυτιστεί με τις επιδιώξεις των ΜΜΕ, καθώς και με τις επιδιώξεις των μεγάλων επιχειρήσεων και τραπεζών που τελικά αυτοί είναι οι χρηματοδότες τους, μέσω της διαφήμισης η και άλλων μη διαφανών διαδικασιών. Η εξάρτηση από τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα οδηγεί στη πολιτική μονομέρεια και αυτό στη μονομέρεια της διάθεσης των πόρων στο συγκεντρωτισμό της οικονομικής ανάπτυξης, έτσι σε τομείς της οικονομίας που είναι αναγκαίοι αλλά δεν υπάρχουν υψηλά κέρδη δεν γίνονται καθόλου επενδύσεις.

Η ανθρωπότητα με αυτό τον τρόπο έχει εγκλωβιστεί στην αποκλειστικότητα δημιουργίας αγαθών από το κράτος και την αγορά και κατ’ επέκταση της απασχόλησης, σε μια εποχή που είναι επείγουσα η ανάγκη να ενισχυθούν εναλλακτικές μορφές απασχόλησης και η κοινωνική οικονομία.

Τελικά αυτό το κλίμα στρέβλωσης της ορθολογικής σκέψης είναι που εγκλωβίζει τις ηγεσίες και τις κυβερνήσεις στο αδιέξοδο της οικονομικής κρίσης, καθώς περιορίζεται η διαχείριση των ανθρώπινων πόρων στο σύστημα απασχόλησης του κράτους και της αγοράς, το οποίο όμως αντικειμενικά δεν μπορεί να απορροφήσει όλο το διαθέσιμο εργατικό δυναμικό, αλλά αντιθέτως προχωρούν σε όλο και περισσότερες απολύσεις και κοινωνικό αποκλεισμό.

Εάν αναζητήσουμε τα βαθύτερα αίτια και την γενεσιουργό αιτία, θα διαπιστώσουμε ότι εκτός από τη σημερινή στάση των μηχανισμών της εξουσίας το πρόβλημα ξεκίνησε από τη εποχή της εκβιομηχάνισης και συγκεντροποίησης της παραγωγής. Αυτή η συγκεντροποίηση της παραγωγής έφερε μαζικά τους πληθυσμούς στα μεγάλα αστικά κέντρα, καταστρέφοντας τις υποδομές αυτοαπασχόλησης που υπήρχαν στις παραδοσιακές κοινωνίες, χωρίς μακροχρόνιο σχεδιασμό για βιώσιμες πόλεις.

Τώρα με την αναγκαστική αποβιομηχάνιση που συντελείται σε μεγάλο βαθμό λόγω της πληροφορικής και της ρομποτικής, περιορίζονται οι ανάγκες για εργατικό προσωπικό, με αποτέλεσμα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού να μένει χωρίς δουλειά και να οδηγείται στον οικονομικό και κοινωνικό αποκλεισμό.

Από την άλλη πλευρά η μείωση της παραγωγικής βάσης της πραγματικής οικονομίας, η μείωση των απασχολούμενων και της επιχειρηματικότητας έχει ως συνέπεια τον περιορισμό της φορολογικής βάσης, τα δημοσιονομικά ελλείμματα και τελικά τον περιορισμό του κοινωνικού κράτους και των δημόσιων επενδύσεων.

Είναι αυταπάτη να πιστεύει κανείς ότι μπορεί να επανέλθει το κοινωνικό κράτος και οι παροχές των ασφαλιστικών ταμείων στο επίπεδο που είχαμε το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, λαμβάνοντας υπόψη τα υψηλά επίπεδα ανεργίας που έχουμε σήμερα και τα άδεια κρατικά ταμεία. Ακόμη κι αν δεν υπήρχαν τα δημόσια ελλείμματα και το πλεονάζον εργατικό προσωπικό στο δημόσιο, ο περιορισμός του κοινωνικού κράτους είναι και πάλι αναπόφευκτος, εφόσον περιορίζεται κατ’ αυτό τον τρόπο η συμμετοχή της κοινωνίας στο παραγόμενο κοινωνικό προϊόν και συνεπώς μειώνεται και η φορολογική βάση.

Η φθίνουσα πορεία του κράτους πρόνοιας για τα επόμενα τουλάχιστον 50 χρόνια μοιάζει νομοτελειακά αναπότρεπτη, εάν δεν γίνουν ριζικές αλλαγές στην οργάνωση της κοινωνίας και της οικονομίας και ειδικότερα στην παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών, πέραν του κράτους και της αγοράς.

Παρ΄ όλες αυτές τις αρνητικές προοπτικές, το κυρίαρχο επικοινωνιακό σύστημα καλλιεργεί αυταπάτες για το πώς μπορεί να ξεπεραστεί η οικονομική κρίση και ανακυκλώνει διάφορες παρωχημένες συνταγές άλλοτε του νεοφιλελευθερισμού και άλλοτε του κευνσυανισμού.

__________________

Πηγές:

Social ActivismΑθηνών (Inn. Growth)

Παρατηρητήριο Ο.Κ.Π

Θεσμοί & Εφαρμογές Κοινωνικής Οικονομίας
Βασίλης Τακτικός