Το προσχέδιο Νόμου για τις "Ενεργειακές Κοινότητες"

Το προσχέδιο Νόμου για τις "Ενεργειακές Κοινότητες"

09/07/17 12:36

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου με τίτλο «Ενεργειακές Κοινότητες και άλλες διατάξεις».

Αντικείμενο δραστηριότητας των Ενεργειακών Κοινοτήτων( Ε.Κοιν.): παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση, διανομή και προμήθεια ενέργειας, βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και η καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Το στοιχείο της τοπικότητας είναι κεντρικό με στόχο την ενδυνάμωση του ρόλου των τοπικών φορέων στον ενεργειακό σχεδιασμό

Στις Ε.Κοιν. μπορούν να συμμετάσχουν φυσικά πρόσωπα, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθμού και διάφορα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού ή Δημοσίου Δικαίου, με προϋπόθεση να σχετίζονται με τον τόπο δραστηριοποίησης της Ε.Κοιν., κατά τουλάχιστον 75%.

Οι Ε.Κοιν. είναι αστικοί συνεταιρισμοί, κύρια μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με βασική τους αρχή τη διάχυση του οφέλους στα μέλη της Ε.Κοιν. καθώς και στην τοπική κοινωνία. Κερδοσκοπικό χαρακτήρα: μόνο αν τα μέλη της Ε.Κοιν. ξεπερνούν τα 15 και το 50% συν ένα είναι φυσικά πρόσωπα. Ο χαρακτήρας των Ε.Κοιν. παραμένει αμετάβλητος καθ’ όλη τη διάρκεια τους.

2.Λειτουργία των Ε. Κοιν.

Σε κάθε μέλος να αντιστοιχεί μία ψήφος ανεξαρτήτως του συνεταιριστικού μεριδίου που κατέχει.

Συνεταιριστικές Μερίδες: Πέραν της υποχρεωτικής συνεταιριστικής μερίδας, τα μέλη μπορούν να αποκτήσουν μία ή περισσότερες προαιρετικές συνεταιριστικές μερίδες, με ανώτατο όριο συμμετοχής στο συνεταιριστικό κεφάλαιο το 20% για όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα και το 40% για τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Διάθεση κερδών: από τα καθαρά κέρδη αφαιρείται τουλάχιστον το 10% κάθε χρήσης για τη δημιουργία αποθεματικού, το υπόλοιπο στην περίπτωση μη κερδοσκοπικής Ε.Κοιν. δεν διανέμεται στα μέλη, αλλά, με απόφαση της γενικής συνέλευσης, διατίθεται για την εξυπηρέτηση των σκοπών που περιγράφονται στο αντικείμενο δραστηριότητάς τους. Στην περίπτωση Ε.Κοιν. κερδοσκοπικού χαρακτήρα, η διάθεση των κερδών γίνεται μετά από την παρακράτηση τουλάχιστον του 10% για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού.

3. Κίνητρα και μέτρα στήριξης των Ε.Κοιν.

Τα κίνητρα για την στήριξη των Ε.Κοιν. είναι φορολογικού, οικονομικού και αδειοδοτικού χαρακτήρα. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται:

Σταθερός φορολογικός συντελεστής, ο οποίος ορίζεται με βάση την ισχύουσα φορολογία κατά τη χρονική περίοδο ίδρυσης των Ε.Κοιν., που ισχύει για πέντε έτη.

Η ένταξή τους στον Αναπτυξιακό νόμο (ν.4399/2016) όπως ισχύει για τις υπόλοιπες Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, καθώς και σε διάφορα προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς ή Ευρωπαϊκούς πόρους που σχετίζονται με το αντικείμενό τους.

Προτεραιότητα των Ε.Κοιν. από τη ΡΑΕ σχετικά με τη χορήγηση άδειας παραγωγής για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. (Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης)

Η δυνατότητα εξαίρεσης τους από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες ή η συμμετοχή τους με προνομιακούς όρους, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Η απαλλαγή των Ε.Κοιν. από την καταβολή ετήσιου Τέλους διατήρησης δικαιώματος κατοχής άδειας παραγωγής για ηλεκτροπαραγωγή από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.

Μείωση του ύψους της εγγυητικής επιστολής κατά 50%.

4.Κριτική του προτεινόμενου Νόμου topikopoiisi.eu 

Μεγάλες ανώνυμες εταιρείες που έχουν ήδη άδεια λειτουργίας στο σύνολο της επικράτειας, μπορούν να στήσουν "Ενεργειακές Κοινότητες" παντού, να αξιοποιήσουν το νόμο αυτό σε συνδυασμό με το Ν.1667/86, χωρίς να αλλάξουν τίποτε από τον κερδοσκοπικό χαρακτήρα τους.

Οι προβλέψεις των άρθρων 1, 2, 4 και 10 του Σ/Ν, αν δεν αναιρεθούν, αποκλείοντας τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου(ιδιωτικές εταιρείες) ως μελών των Ενεργειακών Κοινοτήτων, δίνουν συντριπτικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις μεγάλες ανώνυμες εταιρείες έναντι των Ε. Κοιν., με  «μια ακόμη μεγάλη προσφορά προς τον ιδιωτικό κερδοσκοπικό τομέα της ενέργειας» (ΠΡΩ.Σ.Κ.ΑΛ.Ο. Πρωτοβουλία Συνεργασίας για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία).

Δημιουργείται σύγχυση με τους όρους "μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα" και "επιδιώκουν οικονομικό όφελος".  Πιό σαφές και ξεκάθαρο θα ήταν να υιοθετηθεί ο όρος  «πλεονάσματα».

Ο γεωγραφικός περιορισμός εξασφαλίζει την υπεροχή της ιδιωτικής κερδοσκοπικής πρωτοβουλίας, αποκλείοντας τις ενεργ. κοινότητες από έργα μεσαίας και μεγάλης κλίμακας.

Οι ενεργειακές κοινότητες δεν πρέπει να λειτουργούν σε βάρος των πολιτών τους μοιράζοντας κέρδη που αποκόμισαν από αυτούς.

5.Η πρότασή μας:

Οι εφαρμογές και τα συστήματα των ΑΠΕ μπορούν να έχουν δύο βασικές κατευθύνσεις: με τη μορφή μεγάλης κλίμακας, όπου μεγάλες εταιρείες επενδύουν σε μεγάλα βιομηχανικά συστήματα ΑΠΕ, με σκοπό τη μεγαλύτερη απόδοση για μεγιστοποίηση του κέρδους τους, αλλά και με τη μορφή μικρής κλίμακας. Τα μικρά αυτά συστήματα, για παράδειγμα οι μικρές ανεμογεννήτριες και όχι οι τεράστιες των εταιρειών, μπορούν να συνεισφέρουν στην αυτοδυναμία ενέργειας σε νοικοκυριά ή οικισμούς.

Η πλήρης αυτοδυναμία βέβαια παράγεται όχι στα πλαίσια ενός νοικοκυριού, αλλά στα πλαίσια ενός δικτύου συλλογικοτήτων ή κοινοτήτων ή δήμων ή περιφερειών, που έχουν στη διάθεσή τους συμπληρωματικά μεταξύ τους συστήματα παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, αλλά και το σύστημα διανομής της παραγόμενης ενέργειας. 

Τα δίκτυα δηλαδή χαμηλής και μεσαίας τάσης με τα οποία γίνεται η διανομή σε ένα τόπο ή μια μεγαλύτερη περιοχή. Οι ΑΠΕ υπάρχουν μεν παντού στη διάθεσή μας, αλλά δυστυχώς όχι οπωσδήποτε την ίδια χρονική στιγμή ή περίοδο. Όταν δεν έχει ηλιοφάνεια ή αέρα ή υδατόπτωση σε μια συγκεκριμένη χωρική κοινότητα ή δήμο, μπορεί να έχει σε κάποιον άλλο. Βιομάζα βέβαια μπορεί να έχει πάντα στη διάθεσή του, αρκεί να το έχει προγραμματίσει.

Δεν χρειάζονται μεγάλες επενδύσεις, αρκεί να κατασκευασθούν μικρά τέτοια συστήματα, αποκεντρωμένα και τοπικά. Χωρίς πολύ υψηλή τεχνολογία και μεγάλη εξειδίκευση. Η απελευθέρωση από την κεντρικά διανεμόμενη ενέργεια και ο δυνητικά αποκεντρωμένος χαρακτήρας αυτών των συστημάτων, είναι που τα κάνει επαναστατικά.

Θα μπορούσαν να δημιουργηθούν σύλλογοι ή συνεταιρισμοί από ενδιαφερόμενους πολίτες, που μαζεύοντας τις οικονομίες των μελών τους, αλλά και από άλλους για οικολογικούς και πολιτικούς λόγους υποστηρικτές και σε συνεργασία με κάποιους ειδικευμένους, να αναλαμβάνουν και τη κατασκευή των στοιχείων και την εγκατάσταση τέτοιων μικρών συστημάτων. 

Ο κατασκευαστής δε χρειάζεται να είναι ιδιωτική εταιρεία που θα λειτουργεί με βάση το κέρδος. Μπορεί να είναι και ένας συνεταιρισμός κοινωνικής οικονομίας ή μια δημοτική επιχείρηση που λειτουργεί για κοινωνικούς και οικολογικούς σκοπούς, αν βέβαια ένας τοπικός δήμος βρίσκεται στα χέρια των πολιτών. Να αυτοοργανωθούμε σε τέτοιες κινήσεις πολιτών, που θα κάνουν πραγματικότητα τέτοιους δήμους και την τροφοδοσία με ρεύμα από αποκεντρωμένα μικρά συστήματα ΑΠΕ, υδρογόνου και δέσμευσης της ελεύθερης ενέργειας, με βασικό σύνθημα: Όχι τα πάντα ηλεκτρικά! 

Εξοικονόμηση και εναλλακτικά!

Για να αναπτυχθεί ένα κίνημα πολιτών και στη Ελλάδα, οι δήμοι θα έπρεπε να:

1)ενδιαφερθούν για αποκεντρωμένες και κατάλληλου αντίστοιχου μεγέθους εγκαταστάσεις όλων των μορφών ΑΠΕ και για τα δίκτυα ΜΤ-ΧΤ.

2) προχωρήσουν και οι ίδιοι σε εγκαταστάσεις παραγωγής, δημιουργώντας αντίστοιχες βιώσιμες δημοτικές επιχειρήσεις, αντί να καταργούν και τις υπάρχουσες, λόγω του νόμου του Καλλικράτη,

3) δημιουργήσουν: γραφείο παροχής τεχνικοοικονομικών πληροφοριών και συμβουλών-μελετών ΑΠΕ ,

4) δια-δημοτικές επιχειρήσεις παραγωγής τοπικών, φθηνών χαμηλής και μεσαίας τεχνολογίας στοιχείων-υλικών, για τις μικρές τοπικές εγκαταστάσεις των ΑΠΕ

5) Σεμινάρια, τοπικά συνεργεία, εκπαίδευση μαθητών-φοιτητών στα τοπικά σχολεία-πανεπιστήμια-ΤΕΙ

Μπορούμε λοιπόν να στήσουμε έναν ενεργειακό εφοδιασμό με ενεργειακούς συνεταιρισμούς που θα εγκαθιστούν μικρά και αποκεντρωμένα συστήματα ΑΠΕ, βιοαερίου, υδρογόνου κ.λπ. Εγκατάσταση δηλαδή φ/β συστημάτων στις στέγες και ταράτσες των σπιτιών, στις στέγες των αγροτικών υπόστεγων και αποθηκών, σε μη παραγωγική γη. Εγκατάσταση μικρών ανεμογεννητριών σε ευνοϊκά σημεία μη παραγωγικής γης.

Αλλά μπορούμε να πετύχουμε και επέκταση του ανανεώσιμου ενεργειακού τοπίου: χρήση του τηγανέλαιου για βιοντίζελ και αγροτικών φυτικών υπολειμμάτων-όχι καλλιέργεια ενεργειακών φυτών – για βιοαέριο, αυτόνομα συστήματα με συμπλήρωμα βιοντιζελογεννήτριες, ηλεκτρόλυση νερού με ΑΠΕ για παραγωγή υδρογόνου ή κατασκευή και χρήση των συσκευών της ομάδας 

Πέτρου Ζωγράφου.facebook.com ή του Μιχάλη Καλογεράκη 

www.youtube.com

Επίσης μπορούμε να προωθήσουμε την εξοικονόμηση ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση με καμπάνιες προς τους πολίτες.

Και το βασικότερο: τον Κοινωνικό έλεγχο και στα τιμολόγια, αν τουλάχιστον το 51% των μελών των Ε.Κοιν. είναι φυσικά πρόσωπα-πολίτες.

Όλα αυτά θα βοηθήσουν γενικότερα στην κοινωνικοποίηση-δημοτικοποίηση της παραγωγής και διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας με διάθεσή της στα τοπικά δημοτικά δίκτυα.